Η παρέλαση των Ελλήνων

Φέτος έχω Δ΄ δημοτικού και ψάχνοντας στο ίντερνετ υλικό για τη γιορτή που είχα αναλάβει, σκόνταψα πάνω σε αυτή τη φωτογραφία που μου τράβηξε την προσοχή. Προσπαθώντας να μάθω περισσότερα σχετικά, βρέθηκα να διαβάζω το παρακάτω κείμενο της Άννυς Λιγνού, στο  verianet.gr, που με εντυπωσίασε ακόμα περισσότερο και το παραθέτω ολόκληρο. 

Επειδή πάλι θα ειπωθούν πολλές μπούρδες για την παρέλαση, το νόημά της, την καταγωγή της, την αξία της και το λόγο ύπαρξης της στις μέρες μας, σκέφτομαι τα εξής:

ΟΧΙ, η παρέλαση δεν είναι φασιστικό κατάλοιπο του Μεταξά, ακόμα κι αν και όλα τα ολοκληρωτικά καθεστώτα την χρησιμοποίησαν.

Η παρέλαση αντλεί την καταγωγή της από την αρχαιότητα, τους Αθηναϊκούς θριάμβους αλλά και τους τρεις Σπαρτιατικούς χορούς. Ακόμα και τώρα, βλέπουμε μια παραλλαγή τους:

Μπροστά οι γέροντες (όσοι μας έχουν απομείνει ανάπηροι πολέμου) που δηλώνουν πως ήταν κάποτε γενναία παλικάρια (Άμμες ποκ΄ ήμες άλκιμοι νεανίαι).

Μετά ακολουθούν οι στρατιώτες, οι μάχιμοι άντρες (και γυναίκες πια) της εποχής, που λένε "εμείς είμαστε τώρα γενναία παλικάρια, κι αν σου βαστάει, δοκίμασε" (Άμμες δε γ΄ ειμέν, αι δε λης πείραν λάβε).

Μια μέρα πριν τη στρατιωτική παρέλαση, γίνεται η μαθητική. Ο τρίτος χορός των παιδιών στην ουσία, αυτών που θα αναλάβουν στο μέλλον και μας διαβεβαιώνουν ότι θα γίνουν πολύ καλύτεροι από μας (Άμμες δε γ΄ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες).

Οχι, η παρέλαση δεν είναι χαιρετούρες προς τους επισήμους. Κανείς ζωντανός δεν είναι επίσημος εκείνη τη μέρα. Οι επίσημοι είναι ντεκόρ για τον πραγματικό τιμώμενο: Τους Νεκρούς του Πολέμου.

Η παρέλαση όλη, οι μαθητές, τα σωματεία, οι αντιπροσωπείες, η μπάντα κι οι στρατιώτες στρέφονται προς το Μνημείο των Πεσόντων, χαιρετούν και αποδίδουν τιμή στους νεκρούς της Ελλάδας, εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους για το ύψιστο αγαθό, την Ελευθερία.

Δεν έχουμε γιορτή της πατάτας στην Ελλάδα, ούτε Χάλογουιν. Κάθε επίσημη γιορτή μας όμως αυτό το νόημα εχει. Τιμή και μνήμη σε κείνους που αντιστάθηκαν στην υποδούλωση.

Τι είναι Ελληνας και τι Ελλάδα;

Κατ αρχας, ποια ήταν η Ελλάδα ανά τους αιώνες; Οι 6 τοσες δα μικρούλες Πόλεις-Κράτη της αρχαιότητας ή η μισή υφήλιος του Μεγαλέξανδρου;

Η Ελλάδα δεν είναι τόπος. Είναι τρόπος. Η ελληνικότητα δεν είναι hardware, είναι software.

Γιαυτό και Ελληνας είναι ο καθένας που μετήλθε της ελληνικής παιδείας. Εμαθε, κατανόησε, αποδέχτηκε και φωτίστηκε από αυτήν κι έτσι άλλαξε για πάντα. Οπου κι αν έχει γεννηθεί.

Τι συμβολίζει η Γαλανόλευκη;

Η σημαία μας τώρα, η οποία άλλαξε μορφές (λάβαρο, φλάμπουρο, μπαϊράκι), μπήκαν κορώνες, βγήκαν στέμματα, ιερές επιγραφές (Η ταν ή επι τάς, Ελευθερία ή Θάνατος, Εν τούτω 

Νίκα κλπ), αποδόθηκαν χίλιοι συμβολισμοί (το λευκό του κύματος και το γαλάζιο του ουρανού, το μπλε του ράσου του Παπαφλεσσα και το άσπρο της φουστανέλας του Κολοκοτρώνη, τα σήματα της Αεροπορίας, του Πεζικού και του Ναυτικού κλπ) δεν είναι ένα απλό έμβλημα.

Η σημαία αποτελεί το πιο σεβαστό κρατικό σύμβολο και προστατεύεται από το Σύνταγμα της κάθε χώρας. Ειναι η εθνική πολεμική σημαια μπροστά από την οποία ορκίζονται πίστη στην πατρίδα οι στρατεύσιμοι κάθε χώρας.

Αυτός είναι και ο λόγος που η σημαία αποτελεί το σπουδαιότερο λάφυρο της μάχης και πρέπει να φυλάγεται με νύχια και με δόντια κυριολεκτικα.

Οι Ρωμαίοι διέλυαν αμέσως τις λεγεώνες που έχαναν τη σημαία τους, διαβάζουμε στην ιστορία.

Πολεμική;

Ναι. "Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί" μας λέει ο Ηράκλειτος, εννοώντας ότι όλα στη ζωή κερδίζονται με μάχη. Τίποτα δεν σου χαρίζεται.

Αν είσαι υπόδουλος, πρέπει να πολεμήσεις για απελευθερωθείς. Κι αν έχεις την τύχη να γεννηθείς ελεύθερος, σίγουρα κάποιος άλλος πολέμησε για σένα.

Επιτρέπεται να κρατάει τη σημαία μας κάποιος "μη Ελληνας;"

Το κάθε σχολείο, σύλλογος, ένωση, σύνδεσμος, σωματείο, ομάδα κλπ, θα έπρεπε να έχει το δικό του έμβλημα, το σήμα του δηλαδή και με αυτό να παρελαύνει.

Φυσικά το δικαίωμα να παρελάσει, θα πρέπει να έχει κάθε μαθητής του σχολείου, κάθε μέλος του συλλόγου, ή του σωματείου κ.λ.π. ανεξάρτητα από την εθνικότητα και τη θρησκεία του, εφόσον το επιθυμεί και του εξηγηθούν οι λόγοι για τους οποίους παρελαύνει:

Δηλαδή, φόρος τιμής στους πεσόντες για την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία και υπόσχεση ότι και οι ίδιοι θα αγνωνιστούν και θα πράξουν ανάλογα κάτω από τα ελληνικά ιδεώδη.

Ο Σημαιοφόρος ειδικά, με το που σηκώνει τη σημαία, αποδέχεται ακόμα και να πεθάνει για αυτήν και τα ιδανικά της, παρά να του πέσει από τα χέρια.

Η σημαία λοιπόν δεν είναι ούτε έπαθλο ούτε βραβείο ούτε αριστείο. Είναι τιμή κι ευθύνη για αυτόν που την φέρει.

Είναι ο Αντεντοκούμπο Ελληνας;

Είναι ο Πύρρος Δήμας; Είναι τα παιδιά των Ελλήνων ομογενών που έχουν γεννηθεί σε ξένη χώρα; Είναι τα παιδιά των ξένων που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα; Είναι ο Αμίρ το προσφυγάκι από το Αφγανιστάν που θέλει διακαώς να παρελάσει;

Ελληνας μπορείς να είσαι επειδή γεννήθηκες στην Ελλάδα μα αυτό δεν φτάνει. Μπορείς να είσαι επειδή σπούδασες ελληνικά μα κι αυτό δεν φτάνει. Μπορεί να είσαι επειδή έχεις έναν ή δυο γονείς Ελληνες μα κι αυτό επίσης δεν φτάνει από μόνο του.

Από την άλλη, μπορείς επίσης να είσαι Ελληνας με δυο γονείς αφρικανούς. Γεννημένος στην Ελλάδα ή αλλού. Μπορείς να είσαι Ελληνας Μουσουλμάνος (όπως οι Πομάκοι ή οι περισσότεροι Ρομά).

Μπορείς ακόμα να είσαι Ελληνας χωρίς να έχεις το διαβατήριο και τη "βούλα". Σαν τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό:

"Αγάπησα αυτή τη γλώσσα (την ελληνική)... γιατί ό,τι έχει λεχθεί καλό από τον άνθρωπο έχει ως επί το πλείστον λεχθεί σ’ αυτή τη γλώσσα. Με τα λατινικά κυβέρνησα την αυτοκρατορία μου. Ο επιτάφιος μου θα χαραχτεί στα λατινικά στον τοίχο του μαυσωλείου μου στις όχθες του Τίβερη, ΑΛΛΑ ΕΓΩ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΧΩ ΣΚΕΦΤΕΙ ΚΑΙ ΖΗΣΕΙ."

Οπότε, δεν θα το πούμε εμείς ποιος είναι Ελληνας και ποιος όχι. Αυτό, θα το πουν οι ίδιοι. Με τις πράξεις, τα έργα τους και τον τρόπο ζωής τους.

Λένε πως είμαστε απο τους πιο περήφανους λαούς για την καταγωγή μας. Αλήθεια είναι. Η ελληνικοτητα είναι τίτλος τιμής, οχι απλά ενα ενδεικτικό ιθαγένειας και γλώσσας.

Είναι ενα άυλο συνολο κουλτούρας και πολιτισμού που πραγμάτωνεται και διαιωνίζεται μέσα από τον κάθε φύσει η θέσει Έλληνα.

Ο Αλέξανδρος ο Μέγας, για τον οποίον ερίζουν ξαφνικά μερικοί μετά απο 2.500 χρόνια διακηρύττει πανηγυρικά αυτοπροσδιοριζόμενος: "Ευτυχώς που γεννήθηκα Έλληνας" ("ευγνωμονώ τοις θεοίς ότι εγεννήθην Έλλην") και τιμά με τη ζωή του την ελληνικότητά του αυτή.

Είμαστε Γραικοί και Πανελληνες, λέξεις πανάρχαιες που εμφανιζονται στον Αριστοτέλη και στα Ομηρικά Έπη.

Τέλος, η παρέλαση καμμία σχέση δεν έχει με στρατιωτική πειθαρχία και φασιστική ρομποτοποίηση των παιδιών, που διάβασα κάπου και με έπιασαν τα γέλια.

Η δικιά μας παρέλαση δεν έχει να κανει με βηματα της χήνας και ομοιομορφία κομμένη με το μαχαίρι.

Η παρέλαση για τους Ελληνες και τους ελληνοπαιδευμένους, είναι εκείνη η μοναδική ώρα που ο ασύνταχτος, ελεύθερος κι απείθαρχος λαός μας (κι όσοι τον αποδέχονται και τον ακολουθούν), ΣΥΝΤΟΝΙΖΕΤΑΙ και συγχρονίζει το βήμα του, τη σκέψη του και την καρδιά του με το νταούλι, ακολουθώντας τη σημαία, για να τιμήσει όλα αυτά που είπαμε παραπάνω. Χορός και μνημόσυνο ταυτόχρονα.

Το ίδιο νταούλι που χτυπάει άλλοτε σαν όργανο για γιορτή κι άλλοτε σαν τύμπανο του πολέμου. Του αιώνιου δηλαδή Αγώνα.

Ετσι, όταν στέλνουμε τα παιδιά μας στην παρέλαση, όταν γιορτάζουμε τις εθνικές επετείους (σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν είμαστε) δεν το κάνουμε για το φολκλορ, ούτε το παίζουμε Ελληναράδες.

Το κάνουμε "τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι" και με την κρυφή ελπίδα τα παιδιά μας να γίνουν "πολλώ κάρρονες" από εμας.

Επειδή κάθε γιορτή μας ανεξαιρέτως εμπεριέχει τη χαρμολύπη, έτσι και η 28η Οκτωβρίου εκτός από ημέρα αφιερωμένη στην άρνηση στην υποταγή και την υποδούλωση είναι και μέρα μνήμης.

Ενα πραγματικό μνημόσυνο σε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα αυτόν, αποδεικνύοντας πως για ό,τι αξίζει κανείς να ζεί, αξίζει και να πεθαίνει.

Στη φωτογραφία βλέπουμε να παρελαύνουν στην πλατεία Συνταγματος (κατά άλλες πηγές στο Ναύπλιο και κατα άλλους στην Τρίπολη), την 28η Οκτωβρίου του 1946, μανάδες, χήρες και κόρες πεσόντων στους βαλκανικούς πολέμους του 1912-1922.

Αν κάποιος μισεί τον πόλεμο, είναι σίγουρα αυτές οι γυναίκες. Γιατί παρελαύνουν όμως;

Για να μην ξεχάσουμε.

με σεβασμό,

Αννυ Λιγνού

Γράφτηκε 27 Οκτωβρίου 2017