Η εκπαίδευση στην Ισλανδία

Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ισλανδίας βασίζεται στην αρχή της ισότητας: όλοι πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση ανεξάρτητα από το φύλο, την οικονομική κατάσταση, τον τόπο κατοικίας, τη θρησκεία, πιθανή αναπηρία και το πολιτιστικό ή κοινωνικό υπόβαθρο. Η κοινωνική θέση δεν επηρεάζει την πρόσβαση στην εκπαίδευση και πάνω από το 1/3 του πληθυσμού φοιτά σε κάποια βαθμίδα εκπαίδευσης. Προάγεται η αποκέντρωση και η αυτονομία. 

Τα σχολεία είναι δημόσια. Υπάρχουν και κάποια ιδιωτικά, τα οποία όμως δεν θεωρούνται ιδιαίτερα καλά, και λειτουργούν με κρατική επιχορήγηση.

Τα σχολεία, υπό την αιγίδα των τοπικών αρχών, αποφασίζουν για τα προσφερόμενα μαθήματα, την οργάνωση και διοίκηση τους και διαμορφώνουν το πρόγραμμα σπουδών τους με βάση τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και τις δεξιότητες των μαθητών. Στην Ισλανδία, οι επιδόσεις των μαθητών διαφέρουν ελάχιστα από βαθμίδα σε βαθμίδα. Το σχολείο σέβεται τις ιδιαιτερότητες -ατομικές, πολιτισμικές-  των μαθητών, προβάλλει την αναγκαιότητα της προσπάθειας, του διαλόγου και της ευγένειας, και διδάσκει το σεβασμό στις ανθρώπινες σχέσεις.

Μετά από την οικονομική κρίση του 2008 οι Ισλανδοί επένδυσαν περισσότερο στην εκπαίδευση, καθώς θεώρησαν πως ήταν ο τρόπος να βγουν από αυτή. Η άρτια υλικοτεχνική υποδομή, προσβλέπει στην ουσιαστική γνώση, συνδυάζοντας παραδοσιακές αξίες και τεχνικές με σύγχρονα μέσα και διδακτικές μεθόδους.

Κάθε σχολείο επιλέγει ένα σύνθημα τριών λέξεων, πάνω στο οποίο βασίζεται η εκπαίδευση των μαθητών, όπως για παράδειγμα «Συνεργασία-Αξιοπρέπεια-Αλληλεγγύη». Οι μαθητές δεν φοράνε παπούτσια μέσα στο σχολείο, για να νιώθουν άνετα σαν το σπίτι τους. Μεγάλες αίθουσες εξοπλισμένες με βιβλιοθήκες, υπολογιστές, προτζέκτορες, φορητά σκάνερ, εσωτερικά wc. Πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια εικαστικών, ξυλουργικής, μουσικής, υφαντικής, μαγειρικής, χορού, θεάτρου, κλειστά γυμναστήρια.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακές είναι οι βιβλιοθήκες, τις οποίες οι μαθητές μπορούν να επισκέπτονται κάθε μέρα για να πάρουν όποιο βιβλίο θέλουν 

για να το διαβάσουν εκεί  στους κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους ή στο σπίτι. Η  ενθάρρυνση της φιλαναγνωσίας αποτελεί βασικό στοιχείο της κουλτούρας της χώρας.

Οι μαθητές της κάθε τάξης χωρίζονται σε  ομάδες έως το πολύ 12 ατόμων και παρακολουθούν παράλληλα διαφορετικά εργαστήρια. Τα σχολεία διαθέτουν μεγάλες αυλές, παιδικές χαρές, σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις. Τα παιδιά καθώς και οι δάσκαλοι γευματίζουν στο σχολείο υγιεινά με πολύ χαμηλό κόστος. Οι γονείς βοηθούν αλλά δεν επεμβαίνουν στη λειτουργία του σχολείου.

Η αξιολόγηση στο δημοτικό γίνεται με χρώματα για τις μικρότερες τάξεις (πράσινο, πορτοκαλί κόκκινο), και με Α, Β, Γ για τις μεγαλύτερες τάξεις. Στόχος δεν είναι η κατηγοροποίηση ή η τιμωρία των μαθητών, αλλά ο εντοπισμός των σημείων που χρειάζονται βελτίωση και γι’ αυτό τα παιδιά και οι γονείς δεν αγχώνονται για τους βαθμούς και την απόδοση.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι σχολείων. Τα κλασικά σχολεία και τα πιο προχωρημένα που επιτρέπουν στους μαθητές τους να αλλάζουν τάξεις για να συνεργάζονται με μαθητές άλλων τάξεων ή τμημάτων. Σε αυτά τα σχολεία δεν υπάρχουν πόρτες στις αίθουσες και σου δίνουν τη μέγιστη αίσθηση ανοικτότητας και συνεργασίας.

Σε όλα τα σχολεία υπάρχει εξαιρετική οργάνωση και συνεργασία. Το μυστικό –σύμφωνα με τους διευθυντές τους- είναι οι συναντήσεις μετά το μάθημα: π.χ. κάθε Δευτέρα γίνεται συνάντηση του συλλόγου διδασκόντων με τον διευθυντή, κάθε Τρίτη συναντιούνται οι δάσκαλοι των μεγάλων ή των μικρών τάξεων ή οι δάσκαλοι των τμημάτων της ίδιας τάξης, κάθε Τετάρτη οι εκπαιδευτικοί που συνεργάζονται πάνω σε κάποιο πρότζεκτ, κάθε Πέμπτη οι δάσκαλοι με τους δασκάλους ειδικής αγωγής, κάθε Παρασκευή είναι ημέρα συνάντησης με τους γονείς.

Οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από το άρθρο «Εκπαιδευτικόοδοιπορικό στην Ισλανδία» όπου και περιγράφονται οι εμπειρίες που αποκόμισαν οι εκπαιδευτικοί του 14ου Δημοτικού σχολείου Ρεθύμνου στο πλαίσιο του σχεδίου 2018-1-EL01-KA101-047444 με τίτλο «Καινοτομώντας σε ένα ευρωπαϊκό σχολείο» της δράσης ΚΑ1 του Erasmus+. Οι συνάδελφοι  παρακολούθησαν εκεί το 7ήμερο επιμορφωτικό πρόγραμμα “Structured Educational Visit to Schools / Institutes & Educational Seminars in Reykjavik, Iceland” του εκπαιδευτικού ομίλου English Matters.