Φανταστείτε ένα σχολείο όπου οι μαθητές δεν εξετάζονται σε κανένα μάθημα μέχρι τα 10 τους χρόνια! Δεν στοχεύουν στην ακαδημαϊκή επιτυχία αλλά στην Παιδεία. Ετοιμάζουν μόνοι τα γεύματά τους, οι μεγαλύτεροι σερβίρουν τους μικρότερους, και χωρισμένοι σε ομάδες καθαρίζουν τάξεις, κυλικείο, εστιατόριο, μέχρι και τουαλέτες, ώστε να εμπεδώσουν το αίσθημα της ισότητας, της ευθύνης και του σεβασμού στο περιβάλλον τους. Ένα σχολείο όπου ο διευθυντής τούς υποδέχεται καθημερινά, βρέξει-χιονίσει, στην εξώπορτα και με ένα τεράστιο χαμόγελο τους προτρέπει να βάλουν τα δυνατά τους και τους εύχεται καλή μέρα.
Στην Ιαπωνία το άτομο υφίσταται μόνο ως μέρος του συνόλου
«Γενικά, το μυστικό για μια ομαλή προσαρμογή είναι να συνειδητοποιήσεις ότι όλες οι νόρμες (ακόμη και αυτές που φαίνονται παράλογες) δουλεύουν για να κάνουν τη ζωή της ομάδας ευκολότερη. Στην Ιαπωνία δεν υπάρχει η έννοια της μοναδικότητας, όπως τη γνωρίζουμε εμείς. Αντίθετα, το άτομο υφίσταται ως κομμάτι ενός ομογενούς συνόλου. Δεν υπάρχει ''θέλω'', αλλά ''πρέπει'', και αυτό είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για τους Έλληνες που έρχονται εδώ, μια και αισθάνονται εγκλωβισμένοι» λέει ο κ. Πρεζεράκος, ο οποίος συχνά-πυκνά απαντά στις ερωτήσεις φίλων και συναδέλφων για το πώς είναι το εκπαιδευτικό σύστημα της Ιαπωνίας, πώς έχουν στήσει το πρόγραμμά τους, τι κοινωνικό στάτους έχουν οι καθηγητές και κυρίως τι διαφορά έχει από το αντίστοιχο ελληνικό.
Ο Έλληνας εκπαιδευτικός στο Musashi International School στο
Τόκιο δέχεται να περιγράψει μια τυπική μέρα σε ένα ιαπωνικό σχολείο.
«Οι μαθητές αρχίζουν να μαζεύονται κατά τις 8 το πρωί. Ο διευθυντής τούς περιμένει στην πόρτα για να τους καλωσορίσει. Αφού βγάλουν τα παπούτσια τους και φορέσουν παντόφλες (στην Ιαπωνία δεν επιτρέπονται τα παπούτσια σε εσωτερικούς χώρους, είτε αυτοί είναι σπίτια, σχολεία, νοσοκομεία ή εστιατόρια) μπαίνουν στην τάξη. Από τις 8:30 μέχρι και τις 8.45 ο υπεύθυνος καθηγητής κουβεντιάζει μαζί τους πώς πέρασαν την προηγούμενη ημέρα και το τι θα μάθουν τη σημερινή. Και κάπως έτσι ξεκινά η πρώτη ώρα», σχολιάζει.
Το διάλειμμα για σνακ είναι στις 10:15 και κρατάει είκοσι λεπτά. Το μεσημεριανό γεύμα (που είναι σχεδιασμένο από ειδικό διαιτολόγο) έρχεται στις 12 και, παραδοσιακά, οι μεγαλύτεροι σερβίρουν τους μικρότερους.
Στις 13:10 ξεκινά το απογευματινό μάθημα, το οποίο κρατά έως τις 15:40.
Όταν τελειώσει η τελευταία ώρα, οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες και θα αρχίσουν το καθάρισμα του σχολείου: τάξεις, κυλικείο, εστιατόριο, μέχρι και τουαλέτες.
«Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το καθάρισμα του χώρου είναι αποκλειστική ευθύνη των μαθητών: όταν το κτίριο αδειάσει, έρχονται ειδικά συνεργεία που απολυμαίνουν τον χώρο, κάνοντας τη δουλειά των μαθητών μάλλον συμβολική. Όταν τελειώσουν οι καθαριότητες, αρχίζουν οι συλλογικές δραστηριότητες (κλαμπ). Υπάρχουν κλαμπ μουσικής, χορού, ηλεκτρονικών, μαγειρικής, κολύμβησης και ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί. Οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να διαλέξουν ένα κλαμπ κάθε χρόνο, γιατί αυτό βοηθά την κοινωνικοποίηση, την άμιλλα και το ομαδικό πνεύμα του σχολείου. Οι ομαδικές δραστηριότητες τελειώνουν στις 18:30, αλλά είναι εξαήμερες: οι μαθητές έρχονται στο σχολείο και το Σάββατο, συνήθως 9:00 με 12:00» λέει ο Έλληνας εκπαιδευτικός, ο οποίος δεν παραλείπει να προσθέσει ότι, στην ιαπωνική κουλτούρα, το πλάσιμο των παιδιών είναι κυρίως δουλειά του δασκάλου και όχι των γονιών.
«Είσαι ο καθρέφτης του σχολείου και όχι του σπιτιού σου»
«Όταν, π.χ., τσακώσουν έναν μαθητή να κλέβει ή να σπάει
παράθυρα, η αστυνομία ειδοποιεί πρώτα το σχολείο και ύστερα το σπίτι του. Όταν
ένας μαθητής κάνει μια αταξία εκτός σχολείου, η κοινωνία στρέφεται στους
δασκάλους του, οι οποίοι αναλαμβάνουν το 100% της ευθύνης. Έτσι, το μόνο
διακριτικό της στολής των μαθητών είναι το σήμα του σχολείου τους και όχι το
όνομά τους. Είσαι ο καθρέφτης του σχολείου και όχι του σπιτιού σου».
Τα όσα περιγράφει σίγουρα προκαλούν έκπληξη αλλά και ενδιαφέρον. Για τους Ιάπωνες ένα πετυχημένο εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να παρέχει Παιδεία και όχι αποκλειστικά ακαδημαϊκή επιτυχία.
Στην Ιαπωνία, οι μαθητές δεν εξετάζονται σε κανένα μάθημα μέχρι τα 10 τους χρόνια, διότι πιστεύουν ότι τα πρώτα χρόνια του σχολείου δεν πρέπει να ξοδεύονται σε γνώσεις αλλά για να πλάσουν τον χαρακτήρα των παιδιών. Διδάσκονται πώς να είναι ευγενικοί στους άλλους και στα ζώα, να μοιράζονται, να είναι δίκαιοι και συμπονετικοί. Ο δάσκαλος-καθηγητής έχει πολύ υψηλό κοινωνικό στάτους ως παιδαγωγός.
Οι Ιάπωνες αποκαλούν sensei έναν γιατρό ή έναν δάσκαλο
Ο κ. Πρεζεράκος τονίζει ότι «οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται στην ίδια θέση στην κοινωνική ιεραρχία με τους γιατρούς, αν όχι υψηλότερα. Στα Ιαπωνικά, θα αποκαλέσεις sensei έναν γιατρό ή έναν δάσκαλο γιατί οι μεν είναι υπεύθυνοι για την υγεία του σώματός σου, οι δε για την υγεία της σκέψης σου. Αυτό βέβαια οφείλεται στην απίστευτα σκληρή εκπαίδευση που πρέπει να έχει κάποιος πριν μπει στην τάξη, μια εκπαίδευση που δεν σταματά ποτέ (οι καθηγητές είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν τουλάχιστον τέσσερα διδακτικά σεμινάρια κάθε χρόνο, να περνούν συχνές αξιολογήσεις κ.λπ.). Με λίγα λόγια, η πλειονότητα των κρατικών πόρων για την παιδεία ξοδεύονται στην επιμόρφωση των δασκάλων. Δυστυχώς, η Ελλάδα κάνει ακριβώς το αντίθετο».
Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι ενώ οι Ιάπωνες μαθητές πρωτεύουν για δεκαετίες στους διεθνείς πίνακες κατάταξης, η κυβέρνηση ξοδεύει λιγότερο στην Παιδεία από οποιοδήποτε άλλο ανεπτυγμένο κράτος: η Ελλάδα ξοδεύει το 3,9% (πριν από μερικά χρόνια ήταν στο 4,6%) του ΑΕΠ στην Παιδεία, οι ΗΠΑ το 5%, ενώ η Ιαπωνία μόλις το 3,3%.
Πώς «εξαφάνισαν» την πανδημία
Στην ιδιαίτερη κουλτούρα αλλά και στην παιδεία των Ιαπώνων
βασίζεται ίσως και το γεγονός ότι στη χώρα τα κρούσματα κορωνοϊού έχουν σχεδόν
«εξαφανιστεί».
Ο Στέλιος Πρεζεράκος αναφέρεται στην παροιμιώδη καθαριότητα των Ιαπώνων. «Οι μαθητές φορούσαν μάσκες και πριν από την πανδημία, ενώ η κουλτούρα τους δεν έχει εκείνες τις διαχυτικές εκδηλώσεις που χαρακτηρίζουν εμάς τους μεσογειακούς. Δεν υπάρχει χειραψία, παρά μόνον υπόκλιση, ενώ οι αγκαλιές και τα φιλιά θεωρούνται απαράδεκτα. Έτσι, η πανδημία πέρασε σχετικά ανώδυνα από την εκπαιδευτική κοινότητα. Το μόνο μέτρο που ίσχυσε για περίπου ένα τρίμηνο ήταν τα online μαθήματα και η ακύρωση των μαθητικών εκδηλώσεων (τελετή αποφοίτησης, εκπαιδευτικά ταξίδια κ.λπ.).
Περισσότερα: iefimerida
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου