Η εκπαίδευση στη Σαουδική Αραβία

Η Σαουδική Αραβία διαθέτει όλες τις εκπαιδευτικές δομές που χρειάζεται ένα κράτος να προσφέρει στους πολίτες του δηλ. στους άντρες πολίτες. Το κράτος φημίζεται για την αυστηρότητα των απαγορεύσεων και των περιορισμών στις γυναικείες δραστηριότητες και είναι γνωστό σε  όλους ότι κάθε γυναίκα σε αυτή τη χώρα υποχρεούται να έχει έναν άνδρα «κηδεμόνα», ο οποίος λαμβάνει όλες τις κρίσιμες αποφάσεις για τη ζωή της και την ελέγχει ολοκληρωτικά από τη γέννηση ως τον θάνατό της.

Το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ιδρύθηκε το 1932 και καταλαμβάνει περίπου τα τέσσερα πέμπτα της Αραβικής Χερσονήσου. Συνορεύει δυτικά με την Ερυθρά Θάλασσα. Στα βόρεια από την Ιορδανία, το Ιράκ και το Κουβέιτ. Στα ανατολικά με τον Αραβικό Κόλπο, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ομάν. Και στα νότια με την Υεμένη.

 Η Σαουδική Αραβία είναι ένα ισλαμικό κράτος, στο οποίο το Shari'ah (Ισλαμικός ιερός νόμος) λειτουργεί τόσο ως σύνταγμα όσο και ως νομικό πλαίσιο. Η ερμηνεία της ουαχάμπι του Σουνιτικού Ισλάμ είναι η επίσημη θρησκεία και εφαρμόζεται αυστηρά.

 Η ανακάλυψη πετρελαίου στο βασίλειο και η αύξηση της κατανάλωσης καυσίμων παγκοσμίως ώθησε στην ταχεία βιομηχανική ανάπτυξη και αστικοποίηση που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Σήμερα, περισσότερο από το 70% του πληθυσμού ζει στις μεγάλες πόλεις της χώρας. Επιπλέον, η οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές πετρελαίου και απασχολεί υψηλό ποσοστό ξένης εργασίας.

 Το 2001, ο πληθυσμός έφτασε τις 22.757.092. Το συνολικό ποσοστό αλφαβητισμού της χώρας είναι 62,8% (71,5% για τους άνδρες και περίπου 50,2% για τις γυναίκες).

Η εκπαίδευση στη Σαουδική Αραβία διαχωρίζεται ανάλογα με το φύλο και χωρίζεται σε τρία ξεχωριστά συστήματα: γενική εκπαίδευση για αγόρια, εκπαίδευση για κορίτσια και παραδοσιακή ισλαμική εκπαίδευση (για αγόρια). Το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο 

ιδρύθηκε το 1952, προεδρεύει της γενικής εκπαίδευσης για τα αγόρια και η εκπαίδευση για τα κορίτσια εμπίπτει στη δικαιοδοσία της Γενικής Προεδρίας για την Εκπαίδευση των Κοριτσιών. Και τα δύο φύλα ακολουθούν το ίδιο πρόγραμμα σπουδών και κάνουν τις ίδιες ετήσιες εξετάσεις.

 Η ισλαμική εκπαίδευση εκπαιδεύει παιδιά της Σαουδικής Αραβίας να γίνουν μέλη του Ulema (θρησκευτικός κλήρος). Το πρόγραμμα σπουδών του θρησκευτικού δευτεροβάθμιου σχολείου περιλαμβάνει το γενικό ακαδημαϊκό πρόγραμμα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά επικεντρώνεται κυρίως στις ισλαμικές και αραβικές σπουδές.

 Η ίδρυση κοσμικών σχολείων με δυτικό προσανατολισμό μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο έσπασε το παραδοσιακό ισλαμικό σύστημα εκπαίδευσης. Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος του νέου προγράμματος σπουδών είναι αφιερωμένο στη θρησκεία. Συγκεκριμένα, τονίζεται η απομνημόνευση του Κορανίου, η ερμηνεία και η κατανόηση του Κορανίου ( Tafsir ) και η εφαρμογή της ισλαμικής παράδοσης στην καθημερινή ζωή. Η θρησκεία μελετάται επίσης σε πανεπιστημιακό επίπεδο παράλληλα με άλλα μαθήματα και είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές. Υπάρχουν επίσης δύο ισλαμικά πανεπιστήμια (που αναφέρονται παραπάνω) που επικεντρώνονται κυρίως στις θρησκευτικές σπουδές. Όλοι οι φοιτητές λαμβάνουν μηνιαία επιδότηση.

Πιο συγκεκριμένα:

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

I. Δημοτικό Σχολείο. Διάρκεια: Έξι χρόνια (ηλικίες 6 έως 12)

Μαθήματα: αραβικά, τέχνη, γεωγραφία, ιστορία, οικονομία στο σπίτι (για κορίτσια), μαθηματικά, φυσική αγωγή (για αγόρια), ισλαμικές σπουδές και επιστήμη

Απολυτήριο: Shahadat Al Madaaris Al Ibtidaa'yyyah (Γενικό Πιστοποιητικό Δημοτικού Σχολείου)

 II. Ενδιάμεσο Σχολείο

Διάρκεια: Τρία έτη (ηλικίες 12 έως 15 ετών)

Γενικά μαθήματα: αραβική, καλλιτεχνική εκπαίδευση, αγγλικά, γεωγραφία, ιστορία, οικονομία στο σπίτι (για κορίτσια), μαθηματικά, φυσική αγωγή (για αγόρια), θρησκευτικές σπουδές και επιστήμη

Πιστοποιητικό αποχώρησης: Shahadat Al-Kafa'at Al-Mutawassita (Πιστοποιητικό ενδιάμεσου σχολείου)

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

I. Γενικό Γυμνάσιο. Διάρκεια: Τρία έτη (ηλικίες 15 έως 18 ετών)

Υποχρεωτικά Θέματα: Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, οι μαθητές μοιράζονται ένα κοινό πρόγραμμα σπουδών και στα τελευταία δύο χρόνια χωρίζονται σε επιστημονικές και λογοτεχνικές ροές. Όσοι μαθητές σκοράρουν κάτω από το 60 τοις εκατό της βαθμολογικής κλίμακας πρέπει να επιλέξουν το λογοτεχνικό ρεύμα.

Γενικό πρόγραμμα σπουδών: Αραβικά, βιολογία, χημεία, αγγλικά, γεωγραφία, ιστορία, οικονομία στο σπίτι (για τα κορίτσια), μαθηματικά, φυσική αγωγή (για αγόρια)

Πιστοποιητικό αποχώρησης: Shahadat Al-Marhalat Al-Thanawiyyat (γενικό πιστοποιητικό δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης), που απονέμεται σε φοιτητές που πέρασαν με επιτυχία το Tawjihi (Γενική Δευτεροβάθμια Εξέταση)

II. Θρησκευτικό Δευτεροβάθμιο Σχολείο. Διάρκεια: Τρία έτη (ηλικίες 15 έως 18 ετών)

Πρόγραμμα σπουδών: Αραβική γλώσσα και λογοτεχνία, αγγλικά, γενική κουλτούρα, γεωγραφία, ιστορία και θρησκευτικές σπουδές

Πιστοποιητικό αποχώρησης: Shahadat Al Thanawiyyah Al 'Aama lil Ma'aahid Al Ilmiyya (Πιστοποιητικό Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θρησκευτικού Ινστιτούτου). Οι απόφοιτοι εισάγονται στο πανεπιστήμιο μόνο στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες.

III. Τεχνικό Γυμνάσιο

Υπάρχουν τρεις τύποι τεχνικής εκπαίδευσης που προσφέρονται στο δευτεροβάθμιο επίπεδο: επαγγελματική / τεχνική, εμπορική και γεωργική. Η εισαγωγή σε μια τεχνική σχολή απαιτεί το Shahadat Al-Kafa'at Al-Mutawassita (πιστοποιητικό ενδιάμεσου σχολείου). Η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Γενικού Οργανισμού Τεχνικής Εκπαίδευσης.

Διάρκεια: Τρία έτη (ηλικίες 15 έως 18 ετών)

Διδακτέα ύλη:

Επαγγελματική / Τεχνική: αρχιτεκτονικό σχέδιο, αυτομηχανική, ηλεκτρισμός, μηχανική μηχανών, μεταλλική μηχανική, ραδιόφωνο και τηλεόραση. Εκτός από τα τεχνικά θέματα, οι μαθητές μαθαίνουν αραβικά, χημεία, αγγλικά, μαθηματικά, φυσική αγωγή, φυσική και θρησκευτικές σπουδές

Εμπορική: αραβική, λογιστική, εμπορική αλληλογραφία, οικονομικά, αγγλικά, οικονομικά μαθηματικά, γενικά μαθηματικά, γεωγραφία, διαχείριση και γραμματεία και θρησκευτικές σπουδές.

Γεωργία (μερική εγγραφή): αγροτική οικονομία, αγρονομία, κτηνοτροφία, εφαρμοσμένη βιολογία, εφαρμοσμένη χημεία, εφαρμοσμένα μαθηματικά, εφαρμοσμένη φυσική, αραβικά, αγγλικά, διαχείριση αγροκτήματος, κηπουρική, θρησκευτικές σπουδές,

III. Περαιτέρω Τεχνική και Επαγγελματική Κατάρτιση

Σε κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης προσφέρονται προγράμματα. Η εισαγωγή σε αυτά τα προγράμματα απαιτεί πέντε έως έξι έτη πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Πιστοποιητικό αποχώρησης: Πιστοποιητικό επαγγελματικής κατάρτισης

ΑΝΩΤΕΡΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση παρέχεται από επτά πανεπιστήμια, αρκετά κολέγια γυναικών, ένα ινστιτούτο δημόσιας διοίκησης και 17 κολέγια κατάρτισης καθηγητών. Έξι από τα επτά πανεπιστήμια λειτουργούν υπό τη δικαιοδοσία του Υπουργείου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Το έβδομο, το Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Medinah, διοικείται από το Συμβούλιο Υπουργών.

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα πανεπιστήμια στη Σαουδική Αραβία προσφέρουν δύο τύπους εκπαίδευσης: παραδοσιακό ισλαμικό και δυτικό προσανατολισμό. Το Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Medinah και το ισλαμικό πανεπιστήμιο Imam Muhammad bin Saud επικεντρώνονται στο Ισλαμικό δίκαιο, στις Κορανικές μελέτες, στην αραβική γλώσσα και στις κοινωνικές επιστήμες.

Η πρόσβαση στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης βασίζεται στα αποτελέσματα της Εξέτασης Πιστοποιητικού Γενικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ( Tawjihi ). Οι μεμονωμένες σχολές μπορούν να διαχειριστούν τις δικές τους εισαγωγικές εξετάσεις εκτός από το Tawjihi .

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΑΣΚΑΛΟΥ

Το Υπουργείο Παιδείας επιβλέπει 18 κολέγια καθηγητών.

Οι δάσκαλοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης εκπαιδεύονται σε ένα από τα 17 πανεπιστήμια εκπαίδευσης της χώρας, τα οποία προσφέρουν πτυχία Bachelor στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

Οι καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εκπαιδεύονται στις εκπαιδευτικές σχολές των πανεπιστημίων King Abdul Aziz και King Saud και στις σχολές κοινωνικών επιστημών του ισλαμικού πανεπιστημίου Imam Muhammad bin Saud. Τα προγράμματα αυτά προσφέρουν πτυχίο στην εκπαίδευση, απαιτώντας τέσσερα χρόνια σπουδών.

Οι εκπαιδευτικοί τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκπαιδεύονται στο Κέντρο Εκπαίδευσης Καθηγητών και Ανάπτυξης Εκμάθησης του Πανεπιστημίου King Abdul Aziz.

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Μπορεί όλη η παραπάνω εκπαιδευτική πολιτική να φαίνεται φυσιολογική όμως δεν είναι. Και δεν είναι γιατί η θέση της γυναίκας στη Σαουδική Αραβία είναι σχεδόν απελπιστική. Σκεφτείτε ότι μόλις πριν από κανά δυο χρόνια οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία ψήφισαν για να εκλέξουν αντιπροσώπους στις δημοτικές εκλογές και αυτό θεωρείται ένα σημαντικό βήμα για την ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα. Βιώνουν όμως ακόμη πολλές απαγορεύσεις.

 Στις γυναίκες δεν επιτρέπεται να μιλάνε δημόσια σε άνδρες εκτός της οικογένειάς τους, ούτε επιτρέπεται να οδηγούν. Οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία, πρέπει επίσης να ζητήσουν την άδεια του άνδρα για να εργαστούν, να σπουδάσουν, να ταξιδέψουν, να παντρευτούν, να ανοίξουν ένα λογαριασμό στην τράπεζα και να έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι εάν δεν είναι πλήρως καλυμμένες και αντιμετωπίζονται από το νομικό σύστημα σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίες και επιβάλλονται σκληρές ποινές, ακόμη και η θανατική ποινή για ασήμαντα ή ηθικά παραπτώματα.

Το μόνο που επιτρέπεται να κάνουν οι γυναίκες είναι να πηγαίνουν στο σχολείο. Για έναν ανεξήγητο λόγο, οι σπουδές δεν απαγορεύονται. Οι γυναίκες στην Σαουδική Αραβία αξιοποιούν τη μόνη ελευθερία που τους έχει  παραχωρηθεί: το δικαίωμά τους στη μόρφωση.Μορφώνονται όσο περισσότερο μπορούν αν και - συνήθως - το μόνο που μπορούν  να κάνουν με τη μόρφωση αυτή είναι να την μεταδώσουν σε άλλα κορίτσια.

 Η Αιγύπτια ρεπόρτερ και ακτιβίστρια Mona El Nagar που γύρισε ένα ντοκυμαντέρ  με τίτλο: “Ladies First,”  για τις πρώτες γυναίκες υποψήφιες στις εκλογές και γενικά για τις γυναίκες στη Σαουδική Αραβία, στήθηκε έξω από ένα σχολείο την ώρα που οι μαθήτριες σχολούσαν. Δεν είχαν καν το δικαίωμα να βγουν όλες μαζί. Ο σχολικός φύλακας φώναζε  το όνομα της μαθήτριας, η μαθήτρια έβγαινε καλυμμένη ολόκληρη με τα μαύρα φαρδιά της ρούχα, κι έμπαινε γρήγορα-γρήγορα στο αυτοκίνητο που την περίμενε με οδηγό τον Mahram της [αλλιώς πώς θα κυκλοφορούσε έξω από το σπίτι;].

 Είναι λες και η χώρα, οι νόμοι, η κοινωνία συνωμοτούν ώστε γενιές ολόκληρες γυναικών να καταπίνονται από τα σπίτια, τα αυτοκίνητα, τα ρούχα που φορούν.

 Σκεφτείτε επίσης ότι τη στιγμή αυτή γίνεται δημόσιος διάλογος στη χώρα σχετικά με θέματα όπως εάν επιτρέπεται τα κορίτσια να αθλούνται και αν ναι, αν μπορούν να κάνουν όποιο άθλημα θέλουν. Και αυτό γιατί επιτέλους η Σαουδική Αραβία ετοιμάζεται να εντάξει στο πρόγραμμα των δημόσιων σχολείων, από τη φετινή χρονιά, και την άθληση των κοριτσιών.

 Παραδοσιακά η γυμναστική ήταν κάτι απαγορευμένο για τις γυναίκες στη Σαουδική Αραβία, με το τοπίο να αλλάζει πρόσφατα, και συγκεκριμένα την τελευταία τετραετία, όπου και επετράπη η γυμναστική στα σχολεία θηλέων αλλά μόνο στα ιδιωτικά.

 Η ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας της Σαουδικής Αραβίας, μολονότι δεν ξεκαθάρισε ποιες ακριβώς δραστηριότητες θα επιτρέπονται, διαβεβαίωσε ότι θα σέβεται το ισλαμικό δίκαιο και τρόπο ζωής. Σύμφωνα με τους Times, η ένταξη της γυμναστικής στα σχολεία είναι μέρος του κυβερνητικού προγράμματος «Saudi Vision 2030», που έχει στόχο να κάνει τη «ζωή πιο απολαυστική για τους πολίτες» φιλοδοξώντας να εμπνεύσει το 40% των πολιτών να γυμνάζονται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, ένα ποσοστό αρκετά φιλόδοξο μιας και τώρα αγγίζει μόλις το 13%.

 Οι περιορισμοί ως προς την άθληση των γυναικών πηγάζουν από ανησυχίες των συντηρητικών. Πιο αναλυτικά, οι πολέμιοι της γυναικείας άθλησης φοβούνται ότι τα αθλητικά ρούχα θα αφαιρούν από την ταπεινότητα που πρέπει να χαρακτηρίζει τη γυναίκα, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι η αθλητική φιλοσοφία είναι κόντρα στη γυναικεία φύση κι ότι το αθλητικό σώμα θα τις κάνει να μοιάζουν με άντρες.

 Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις το 2012, στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, η Σαουδική Αραβία συμπεριέλαβε για πρώτη φορά δύο γυναίκες αθλήτριες στην αποστολή μετά από απειλή της Ολυμπιακής Επιτροπής να μην της επιτρέψει τη συμμετοχή στους Αγώνες, αν έστελνε μόνο άντρες αθλητές. Στη επόμενη διοργάνωση έστειλαν τέσσερις γυναίκες αθλήτριες και έδωσαν στην Πριγκίπισσα Reema bint Bandar al-Saud τον τίτλο της αντιπροέδρου της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, δίνοντας έτσι στις γυναίκες μία υψηλόβαθμη εκπρόσωπο και σύμμαχο.

 Ωστόσο, αν και το πρόγραμμα θα ξεκινήσει από φέτος, υπάρχουν αρκετές δυσκολίες στην υλοποίησή του, μιας και τα πανεπιστήμια της Σαουδικής Αραβίας δεν δέχονταν γυναίκες να σπουδάσουν Φυσική Αγωγή, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επαρκές γυναικείο προσωπικό για να καλύψει τις ανάγκες του τεράστιου δικτύου δημόσιων σχολείων, τα περισσότερα εκ των οποίων άλλωστε δεν έχουν και τις υποδομές για κάτι τέτοιο.

Πηγές: http://wenr.wes.org, http://www.topontiki.gr, https://www.bovary.gr