Το μάθημα Shokuiku

Στην Ιαπωνία, περισσότερα από 10 εκατομμύρια παιδιά εκπαιδεύονται στην υγιεινή διατροφή και τρώνε στο σχολείο τους νόστιμα, φρέσκα τρόφιμα που σε πολλές περιπτώσεις καλλιεργούν, προετοιμάζουν μαγειρεύουν και σερβίρουν καθημερινά τα ίδια. Η χώρα θεωρεί το μεσημεριανό φαγητό ως μέρος της εκπαίδευσης ενός παιδιού και όχι ως ένα διάλειμμα μέσα στη σχολική ημέρα. Και φυσικά μετά καθαρίζουν και το σχολείο τους όπως ήδη έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο. Το βίντεο που ακολουθεί είναι καταπληκτικό!

Τα συστατικά των γευμάτων προέρχονται από τοπικούς αγρότες ή από το αγρόκτημα του σχολείου και η ομάδα των μαγείρων ετοιμάζει τα πιάτα κάθε πρωί. Το γεύμα παίρνει ένα διαφορετικό χαρακτήρα όταν αντιμετωπίζεται ως χρόνος εκπαίδευσης και όχι απλά διασκέδασης. Και αυτό είναι ακριβώς που κάνει την Ιαπωνία να ξεχωρίζει από τον υπόλοιπο κόσμο. Οι Ιάπωνες δίνουν μεγάλη προτεραιότητα στην υγιεινή διατροφή μαθητών, προσφέροντάς τους ωφέλιμα, σπιτικά γεύματα σε καθημερινή βάση.

Περισσότεροι από 10 εκατομμύρια μαθητές  πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο 94% των σχολείων της χώρας, γευματίζουν μέσω αυτού του προγράμματος. Τα γεύματα παρασκευάζονται καθημερινά από την αρχή από μια ομάδα μαγείρων στις σχολικές κουζίνες και συχνά χρησιμοποιούν τα λαχανικά που καλλιεργούνται σε σχολικούς κήπους από τους ίδιους τους μαθητές.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, κάποια σχολεία στην Ιαπωνία άρχισαν να προσφέρουν γεύματα για τα φτωχά παιδιά. Το σχολικό γεύμα καθιερώθηκε σε εθνικό επίπεδο μετά το Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο, με το διάταγμα  Lunch School Act του 1954.  Στα χρόνια μετά τον πόλεμο, αυτά τα γεύματα αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από διεθνείς δωρεές και περιείχαν κυρίως αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη και ψωμί. Από τη δεκαετία του 1970 και μετά, αυτό που προσέφεραν τα σχολεία άρχισε να μοιάζει πολύ στο γεύμα που τρώνε τα παιδιά σήμερα, δηλαδή σούπες, λαχανικά, ψάρια, και φυσικά ρύζι.

Ενώ οι δήμοι έχουν αναλάβει το κόστος της προετοιμασίας των γευμάτων, οι γονείς πληρώνουν για τα υλικά, περίπου $ 2,50 ανά γεύμα. Μειωμένα ή δωρεάν γεύματα είναι διαθέσιμα για εκείνους που έχουν ανάγκη. Μερικά παιδιά εξαρτώνται από το σχολικό γεύμα για τη διατροφή τους και περίπου 16% των νοικοκυριών με δύο γονείς στην Ιαπωνία δεν είναι σε θέση να παρέχουν αρκετή τροφή για τα παιδιά τους, ενώ αυτό το ποσοστό αυξάνεται σε 32% για τις μονογονεϊκές οικογένειες.

Υπάρχει ένας όρος στα Ιαπωνικά για την «εκπαίδευση για τις τροφές και τη διατροφή»: Shokuiku. Το 2005,  λόγω του αυξανόμενου ποσοστού παιδιών με διατροφικές διαταραχές, η κυβέρνηση θέσπισε ένα νόμο για το Shokuiku που ενθαρρύνει τα σχολεία να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στις καλές διατροφικές επιλογές. Το 2007, η κυβέρνηση υποστήριξε την πρόσληψη εκπαιδευτικών διαιτολόγων και διατροφολόγων οι οποίοι, αν και  βρίσκονται σε ένα μικρό μόνο ποσοστό της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας βαθμίδας, διατελούν ιδιαίτερα σημαντικό έργο με πολύ θετικά αποτελέσματα. Σχετική έρευνα έχει δείξει π.χ. ότι η φοίτηση των παιδιών είναι  καλύτερη και πιο τακτική μέχρι ότι τα απορρίμματα είναι αρκετά λιγότερα.

Οι μαθητές του δημοτικού και γυμνασίου τρώνε το μεσημεριανό γεύμα στην τάξη τους, μαθαίνοντας ταυτόχρονα για τη διατροφή, την ιστορία και τα έθιμα του φαγητού της χώρας τους. Επίσης, τα παιδιά εξυπηρετούν με τη σειρά το ένα το άλλο στο γεύμα, σερβίροντας, καθαρίζοντας και ανακυκλώνοντας. Το μεσημεριανό είναι σχεδόν ιερό γι’ αυτά και παίρνουν το χρόνο για να καθίσουν μαζί με το δάσκαλο και να φάνε όλοι παρέα. Όλα αυτά βοηθούν τους μαθητές να αποκτήσουν μια αίσθηση ευγνωμοσύνης και να εκτιμήσουν όχι μόνο την τροφή αλλά και την κοινωνική συμπεριφορά.  Το συγκεκριμένο πρόγραμμα σχολικών γευμάτων της Ιαπωνίας έχει, χωρίς καμία αμφιβολία, συμβάλει επίσης στο παγκόσμια χαμηλό ποσοστό παχυσαρκίας της χώρας. Παράλληλα, το προσδόκιμο ζωής στην Ιαπωνία, φτάνει τα  85 χρόνια και είναι ένα από τα πιο υψηλά παγκοσμίως.

Το τελικό αποτέλεσμα όλης αυτής της αξιέπαινης προσπάθειας είναι μαθητές όχι μόνο χορτάτοι αλλά κυρίως υπεύθυνοι και με  υγιεινές διατροφικές συνήθειες.

Πηγή: www.itrofi.gr